Waarom het boek ‘Kaas’ van Willem Elsschot een echte bestseller is.

Laatst kreeg ik van mijn docent Nederlands te horen dat ik een boek voor de boekenlijst moest lezen. Ik had geen enkel idee welk boek ik moest nemen en maar weinig tijd, dus op goed geluk heb ik het boek ‘Kaas’ van Willem Elsschot gekozen. Dit, omdat dit prachtige boek slechts 112 schaars bedrukte bladzijden telt en ik er al wat positieve reacties van medescholieren over had gehoord. Wat ik echter niet verwachtte, is dat dit boek prachtig en ook echt een bestseller is.

Na het lezen van 'Kaas' kwam ik er achter dat de inzet van het boek hoog is. Omdat het verhaal zich wel een tijd geleden afspeelt, is het vrij onbekend, maar toch erg plausibel. Het hoofdpersonage is Frans Laarmans en zowel hij als de verdere gebeurtenissen in het boek zijn erg geloofwaardig en sterk neergezet.

Frans Laarmans is een onbefaamde klerk die met een groot innerlijk conflict zit. Hij wil dat zijn kinderen een vader hebben om trots op te zijn, iemand met aanzien. Als hij in wekelijks in contact komt met de voorname vrienden van Schoonbeke, wil hij ontzettend graag aanzien krijgen, aangezien ze hem compleet negeren en niet tegen zo’n onbenullige klerk willen praten. Hij heeft te maken met een groot innerlijk conflict.

Wat het boek vooral zo mooi maakt, is dat Willem Elsschot in zijn boek veel details gebruikt, van zijn dochter Ida die naar het gymnasium gaat tot de prettige treinreis van Antwerpen naar Amsterdam. Dit geeft het boek een universele lading.

De setting van het verhaal is erg duidelijk beschreven en dat maakt het makkelijker voor de lezer om zich in te leven in het verhaal.

Van alle plaatsen waar het verhaal zich afspeelt geeft Elsschot een levendige beschrijving. Zo beschrijft hij bijvoorbeeld hoe de lucht in een Kaaswinkel ruikt. 

Wat het personage Frans Laarmans onder andere zo sterk maakt is dat hij een zeer menselijk personage is. Ieder mens wil graag aanzien en iets bereiken in zijn of haar leven. Diezelfde eigenschappen verwerkt Elsschot erg duidelijk Laarmans. Dat maakt het boek erg aansprekelijk.

Het lot van Laarmans is op het eerste gezicht erg gunstig en speelt een grote rol in het verhaal. Het lijkt Frans Laarmans allemaal voor de wind te gaan. Later komt daar echter verandering in. 

Wat erg leuk is, is dat Willem Elsschot in dit boek buitensporige karakters creëert. Bijvoorbeeld de rare arrogante vrienden van Schoonbeke, de bemoeizuchtige buurvrouw en de aardige klerk collega’s van de General Marine and Shipbuilding Company.

Frans Laarmans krijgt erg veel te maken met conflicten. Eerst met zichzelf en later met allerlei mensen en zaken die met het zakendoen te maken hebben. Dat maakt het een spannend en levendig verhaal.

Laarmans transformeert van onbekende onbelangrijke klerk naar belangrijk zakenman en uiteindelijk terug naar nietsbetekenende klerk en een verslagen en gefaalde zakenman.

Hij wordt voortdurend op de proef gesteld om zaken te doen en zijn kaas te verkopen.

Omdat Elsschot Laarmans zo menselijk maakt met zijn zoektocht naar  aanzien, ga je als vanzelf van hem houden. Je leeft erg met hem mee.

‘Kaas’ draait om Frans Laarmans en zijn mislukkende zakencarière en er zijn geen subdoelen. Dit zorgt ervoor dat hij steeds met hetzelfde bezig is en maakt het boek makkelijker te lezen.

De titel van het boek is nieuwsgierig makend, vernieuwend, verrassend, kort en simpel en daardoor heel sterk.

Elsschot vermeldt niet duidelijk de moraal in het verhaal, maar je kunt de moraal tijdens het lezen van dit boek wel goed afleiden: je kunt maar beter tevreden blijven doen wat je aan het doen bent, want van ruilen komt alleen maar ellende, en uiteindelijk kom je toch weer terug bij af.

Dit boek sluit zich niet aan bij de bestsellertrends. Er is geen bestseller waarin kaas zo centraal staat als in dit boek. Ook is de moraal vrij bijzonder en kenmerkend.

Er zitten veel onverwachte ontwikkelingen in dit boek. De opvallendste is wel dat het eerst zo goed lijkt te gaan met Laarmans, maar uiteindelijk blijkt dat toch weer niet zo te zijn.

Omdat het Laarmans zo lang zo voor de wind gaat, verwacht je stiekem altijd dat het misgaat. De lezer voelt dat het een soort stilte voor de storm is. Dit zorgt ervoor dat het verhaal spannend is en de lezer continu met een soort angst zit.

Kortom: ‘Kaas’ van Willem Elsschot bevat alle elementen die een goed boek moet hebben en is daarom een echte bestseller. Ik vind het niet raar dat ik mijn medescholieren erover heb horen praten, het is absoluut een aanrader.