Multatuli - Max Havelaar

Max Havelaar, werd in 1860 gepubliceerd door Multatuli, oftewel Eduard Douwes Dekker. In het boek lezen we over het leven van Max Havelaar in Nederlands-Indië en het leven van Droogstoppel.
Multatuli heeft dit boek geschreven in de 19e eeuw. Daarom kan het boek ook gerekend worden tot de tijd van de Romantiek, die ongeveer van 1770 tot 1880 duurde. Het blijkt voor degene die het boek wat beter leest, dat dit boek niet alleen maar tot de Romantiek kan worden gerekend. 

Voor wie het boek slechts vluchtig leest wordt gelijk duidelijk dat het boek tot de Romantiek behoort. In de Romantiek gaat het, in tegenstelling tot de Verlichting waar het vooral om het verstand ging, veel meer om het gevoel. Het is een periode van uitbundigheid In het boek wordt erg duidelijk beschreven over het leven van Max Havelaar en hoe hij zich voelt. Dit is een overduidelijk een zeer belangrijk kenmerk van de Romantiek. Droogstoppel wordt in het boek beschreven als een chagrijnige pessimist, die vooral op zijn verstand vertrouwt. Hij is mijns inziens de personificatie van de Verlichting. Havelaar echter is vrolijk en veel toleranter naar anderen toe. Hij denkt niet alleen maar aan zichzelf, maar ook aan de mensen om zich heen. Hij is representatief voor de Romantiek. Hierin zie je dus ook als dat de schrijver voor de Romantiek is en niet voor de Verlichting.

Een schrijver kon zich in de Romantiek uiten op verschillende manieren: het non-conformisme en het escapisme. Bij het non-conformisme gebruikt de schrijver zijn werk om zijn mening te uiten en zich af te zetten tegen de maatschappij. Multatuli gebruikt dit boek ook om zijn mening te geven over de maatschappij. Hij was het duidelijk niet eens met het regeringssysteem in Nederland en met de ideeën van koning Willem de Derde. Dit laat hij duidelijk merken. Verder wordt in het boek ook grote kritiek geuit op de regering op Java en op de onverschilligheid van de mensen. Multatuli heeft het boek geschreven om aandacht te krijgen, wat weer een kenmerk van het non-conformisme en dus de Romantiek is.

De Romantiek is ook de periode van verschillende culturen en tolerantie daarvoor. In het boek wordt duidelijk de cultuur in Nederlands-Indië en in Nederland beschreven. Ook stond in de Romantiek de moraal en deugden heel hoog, die waren erg belangrijk. Dit komt ook weer naar voren in het boek wanneer Droogstoppel Stern deugden bij probeert te brengen.

Toch zit er in dit boek ook nog een beetje realisme, een stroming waarin het alledaagse leven van de normale burger centraal staat. Dit komt naar voren wanneer je leest over Havelaar die vertelt hoe moeilijk hij het soms heeft en hoe zijn leven in Nederland was. Ook gebruikt Havelaar betrekkelijk veel gebruik van de rede naast zijn gevoelens wanneer hij een speech geeft. Dat is iets wat in de Romantiek niet gebruikelijk was en dat duidt dus ook een beetje op het realisme. Ook wordt de politiek van Nederlands-Indië heel duidelijk weergegeven in het boek. 

Al met al kun je dus best stellen dat dit boek in de stroming Romantiek thuis hoort, maar er zitten ook zeker kenmerken van het realisme in. Het is een combinatie van beide stromingen.